Expositie: ‘Als muren konden spreken'

Barak 1B is de laatst overgebleven authentieke barak van voormalig Kamp Vught. De expositie ‘Als muren konden spreken’ bestrijkt vier periodes: het concentratiekamp (1943-1944) en de bestemming van het terrein na de ontruiming van het kamp in september 1944.

Barak 1B staat symbool voor de levens van vele tienduizenden mensen. Kampgevangenen, Duitse burgerevacués, vermeende collaborateurs, Molukse KNIL-militairen: niemand kwam hier uit vrije wil. De barak is gerestaureerd met behoud van oude onderdelen. Veel mensen die bij dit (na)oorlogse verhaal betrokken zijn, deelden hun verhalen en voorwerpen. 

In het spoor van de bevrijding, in het zuiden van Nederland al in 1944, werden overal vermeende collaborateurs opgepakt. De lege barakken van Kamp Vught kregen nieuwe 'bewoners'. Vught zou uitgroeien tot het grootste interneringskamp in het zuiden van Nederland. De 'wapendragers' (veelal SS-ers) waren ondergebracht in een speciale barak met extra spijlen voor de ramen. 

Nadat de geallieerden het zuiden van Nederland bevrijdden, kwamen Duitse burgers wonend in het grensgebied Nijmegen-Kleef in de frontlinie terecht. Ze moesten hun huizen onbeheerd achterlaten en werden opgevangen in Kamp Vught; voor hoelang wisten ze niet. Paul Vallen (1935) is een van de 6.000 burgerevacués. Hij kon pas in mei 1945 naar huis terug. Ook zijn verhaal is te vinden in barak 1B.

Na de dekolonisatieoorlog kwamen vanaf maart 1951 ongeveer 12.500 Molukkers met de boot naar Nederland. Een groot deel van het kampterrein in Vught werd 'Woonoord Lunetten', waar 3.000 Molukse KNIL-militairen en hun gezinnen tijdelijk zouden verblijven. In 1992 werden de barakken gesloopt, behalve barak 1, en werd een nieuwe woonwijk gebouwd. Nu wonen er ruim 200 Molukkers, sommigen van hen hier al woonachtig sinds 1951.